Kanser tanısı çoğu zaman sağlık ve yaşamla ilgili büyük endişelerinde
doğmasına neden olur. Bilindiği üzere bir çok hasta, kanser tanısını takiben ve
tedaviler aşamasında hayatlarının sonu olduğu düşüncesine kapıldıkları gibi
tedavilerin bitiminde de hastalığın tekrarlayacağı düşüncesiyle yaşarlar.

Kanser günümüzde kronik bir hastalık olarak algılanmasının yanısıra; tanıyı
takiben, şok, kaygı, endişe, öfke, depresyon, inkar, suçluluk duygusu,
belirsizlik, kontrolu kaybetme hissi, isyan gibi duygularıda beraberinde getirir.
Bu değişik ruh halleri, kişinin hastalığını kabullenmesini etkileyebileceği gibi
gerekli olan tedavilerin uygulanması aşamasında da negatif etki yaratabilir.
Teşhis ve tedavi aşaması
↓
Hastalık ve bilgilendirme
↓
Tehditin algılanması
↓
↓
Psikolojik travma Fiziksel travma
↓
↓
Hastalığın tekrarlaması ve iyileşme
↓
Tekrarlamadan duyulan korku
↕
Vücuda yöneltilen dikkat ve/veya Vücuttan gelen işaretlerin algılanması

Duygusal dalgalanmaların ve krizin baş gösterdiği hastalık safhaları :
Tanı
Tedavi
Tedavi bitimi ve kontrol dönemleri
Hastalığın tekrarı /nüksetmesi ve palyatif tedavi
Hastalıksız yaşam

Kanser tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemler, radyoterapi ve kemoterapi hastalığın tipine ve evresine göre farklı sürelerde uygulanmakta olup vücut algılanmasında değişiklik, halsizlik, iştah kaybı/azalması, bulantı, cinselliğe ait kaygılar ve libidonun azalması, ağrı, unutkanlık,uyku bozuklukları gibi bir takim yan etkileride beraberinde getirmektedir. Tedavilere bağlı yan etkilerin yanısıra hastalar aynı zamanda aile ve toplum içerisindeki rol değişikliği, profesyonel yaşantıdan uzaklaşma/ayrılma, hayata bakışın ve hayatın anlamının değişmesi nedeniylede psikolojik değişimlere maruz kalırlar.

DSM IV kriterlerine göre kanser hastalarının :
10-15% depresyon ve kaygı belirtileri
20% fazlasında depresyon ve kaygı belirtilerine eşlik eden uyum bozukluklarına rastlanmaktadır (Sellick and Crooks, 1999).

Kanser hastalarındaki genel psikolojik belirtiler :
Belirti       (%)
Kaygı         72
Üzüntü       67
Sinirlilik     62
Uyku bozukluğu 53
Huzursuzluk    47
Konsantrasyon bozukluğu  40

Kaygı ve depresyonla beraber görülen uyum bozuklukları: majör depresyon, organik mental sorunlar (dementia), ilişkilerde bozukluk, cinsel sorunlar, vucüt algılamasında bozukluklar, ailevi-mesleki-meşguliyetle ilgili bozuklukları ve fobileride beraberinde getirir. Hastaların hayat kalitelerini artırmak ve hastalık ve tedavilere uyumlarını sağlamak amacıyla hasta ve yakın ailesinin psikolojik destek almaları bu zorlu sürecin yaşanmasını olumlu hale getirecektir.